در سال‌های اخیر با توسعه سریع تکنولوژی، استارتاپ‌های موفق بسیاری در صنعت بیوتکنولوژی به وجود آمده‌اند. بسیاری از این استارتاپ‌ها شاهد دستیابی به موفقیت‌هایی بوده‌اند که به آن‌ها امکان رشد داده است و به بخش مهمی از صنعتی که در آن فعالیت دارند، تبدیل شده‌اند.

یکی از دلایل قابل توجه موفقیت این استارتاپ‌ها این است که بسیاری از آن‌ها به جای انقلاب در این صنعت، روی کامل شدن آن تمرکز می‌کنند؛ به این معنی که محصولاتی که این شرکت‌ها خلق می‌کنند، عمدتا به اصلاح فناوری موجود می‌پردازد، نه به عنوان اختراعی کاملا جدید.

در ادامه لیستی از برخی استارتاپ‌های موفق در زمینه بیوتکنولوژی که توسط شتابدهنده شریف گردآوری شده‌اند، آورده شده است.

۱- Ginkgo Bioworks

استارتاپ Ginkgo Bioworks به واسطه‌ی کارهایش در زمینه بیولوژی سلولی‌، معروف است. این شرکت در حال حاضر به یکی از سریع‌ترین حوزه‌های فناوری در حال توسعه، روی آورده است: زیست‌شناسی مصنوعی. Ginkgo Bioworks یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های بیوتکنولوژی خصوصی در جهان است که در سال ۲۰۱۹، ۴/۲ میلیارد دلار ارزش‌گذاری شده است.

شرکت Ginkgo Bioworks کار خود را در سال ۲۰۰۹ توسط تیمی از دانشمندان MIT آغاز کرد و در شتابدهنده‌ی محبوب‌ Y-Combinator راه‌اندازی شد.

Ginkgo Bioworks سلول‌ها را برای تولید طعم‌دهنده‌ها، عطرها، پروتئین‌های غذایی و موارد دیگر برنامه‌ریزی می‌کند. در حال حاضر فعالیت اصلی Ginkgo Bioworks برنامه‌نویسی سلول برای شرکت‌های بزرگی مانند Bayer و Roche است.

این شرکت در بیش از ۷ دور سرمایه‌گذاری مجموع ۷۱۹/۱ میلیون دلار بودجه جمع‌آوری کرده است و آخرین بودجه آن‌ها در سپتامبر ۲۰۱۹ از دور سری E به دست آمده است.

۲- ۲۳andMe

شرکت ۲۳andMe، یک شرکت خصوصی ژنومیک و بیوتکنولوژی است. این شرکت که در کالیفرنیا مستقر است، در سال ۲۰۰۶ تاسیس شد و نام خود را از تعداد جفت‌های کروموزومی موجود در DNA انسان گرفته است.

۲۳andMe یک سرویس مبتنی بر وب است که به فرد کمک می‌کند از آنچه در DNA او در مورد سلامتی، صفات ارثی و اجدادش می‌گوید، آگاه شود.

مهمترین سرویس ۲۳andMe ارائه خدمات آزمایش ژنتیکی مستقیم به مصرف‌کننده است؛ به این صورت که مشتریان نمونه‌ای از بزاق خود را با استفاده از کیت در منزل ۲۳andMe ارسال می‌کنند.

پس از آنالیز آزمایشگاهی، مشتریان می‌توانند بفهمند که چگونه ژنتیک آن‌ها ممکن است بر سلامتی‌شان تاثیر بگذارد.

شرکت ۲۳andMe توسط Linda Avey و Anne Wojcicki، همسر بنیان‌گذار گوگل تاسیس شده است و در نظر دارد ژنوم انسانی را قابل جستجو کند. گوگل به عنوان بخشی از سرمایه‌گذاری سری A در ماه مه ۲۰۰۷ مبلغ ۳/۹ میلیون دلار هدیه داد. یکی از دلایل سرمایه‌گذاری گوگل در ۲۳andMe، این بود که این شرکت می‌تواند غول جستجو را فعال کند تا جنبه‌های دیگری از اطلاعات جهان را فهرست کند. با رشد سریع صنعت بیوتکنولوژی و بهداشت و درمان، ۲۳andMe می‌تواند به Google کمک کند تا بازار را در این حوزه‌های چند میلیارد دلاری حفظ کند و ادامه دهد. شرکت ۲۳andMe در ۱۶ دور سرمایه‌گذاری مبلغ ۷۸۶/۱ میلیون دلار بودجه جمع‌آوری کرده است.

۳- Samumed

هدف شرکت بیوتکنولوژی Samumed، کمک به جوان ماندن است در حالی که پیر می‌شویم.

شرکت Samumed به مدت یک دهه مخفیانه در حال کار بود؛ اکنون با ارزش بیش از ۱۲ میلیارد دلار، با ارزش‌ترین استارتاپ بیوتکنولوژی است. این استارتاپ که در سن دیگو مستقر است؛ در سال ۲۰۰۸ تاسیس شد. در سال ۲۰۱۶ با اعلام اینکه ۲۲۰ میلیون دلار سرمایه جذب کرده است، از سایه‌ بیرون آمد. پس از آن در آگوست ۲۰۱۸ با جذب ۴۳۸ میلیون دلار سرمایه، منابع مالی خود را تقویت کرد.

شرکت Samumed داروهایی اختراع کرده است که می‌تواند پیری را معکوس کند. اولین داروهای آن بخش‌های خاصی از بدن را هدف قرار داده‌اند. یکی از این داروها قصد دارد که باعث رشد مجدد موی سر شود.

همین دارو ممکن است موهای خاکستری را به رنگ اصلی خود برگرداند و نوع آرایشی آن می‌تواند چین و چروک‌ها را از بین ببرد.

داروی دوم به دنبال احیای غضروف در زانوهای دارای آرتروز است. داروهای دیگر با هدف ترمیم دیسک‌های تخریب و ضعیف شده در ستون فقرات، از بین بردن جراحت در ریه و درمان سرطان، در مراحل مطالعات بالینی هستند. پس از آن Samumed قصد دارد علت اصلی نابینایی را درمان کند و به دنبال درمان آلزایمر رود.

اما Samumed چطور ادعا می‌کند که همه‌ی این کارها را انجام می‌دهد؟

سلول‌های بنیادی بالغ نقش اصلی در حفظ سلامت بافت‌های بدن در طول زندگی ما دارند. یکی از مسیرهای پیام‌رسانی اصلی که تمایز و خودنوسازی سلول‌های بنیادی بالغ را انجام می‌دهد؛ مسیر وینت (Wnt) است که نقش اساسی در شکل‌گیری تا خودنوزایی و ترمیم تا بازسازی بافت‌های مختلف دارد.

تا به امروز Samumed بسیاری از فرآیندهای بیولوژیکی جدید مربوط به مسیر وینت را کشف کرده است، اهداف بیولوژیکی جدید را شناسایی کرده و داروهای کوچک مولکولی را تولید کرده است که فعالیت وینت را تعدیل می‌کند. با تولید این داروها، Samumed از قابلیت احیاکنندگی پیام‌رسانی وینت استفاده می‌کند تا روند بیماری‌های مختلف مرتبط با سن را معکوس کند.

در حال حاضر پیشرفته‌ترین برنامه دارویی Samumed مربوط به بیماری آرتروز است و در فاز ۳ کارآزمایی بالینی قرار دارد. دیگر برنامه‌های این شرکت در مراحل مختلف فاز ۱ و ۲ کارآزمایی بالینی قرار دارند.

۴- Karius

بیماری‌های عفونی عامل اصلی مرگ‌ومیر جهانی هستند. استارتاپ Karius به کمک تست‌های خود به پزشکان این امکان را می‌دهد تا عفونت‌ها را سریع‌تر و دقیق‌تر تشخیص دهند. همچنین به آن‌ها کمک می‌کند تا برنامه‌های درمانی دقیق و موثری را برای بیماران با هدف سرعت بخشیدن به مدت زمان بهبود بیماران تهیه کنند.

استارتاپ Karius که در سیلیکون ولی مستقر است؛ در سال ۲۰۱۴ تاسیس شد و با دانشگاه استنفورد -جایی که اولین بار فناوری شناسایی پاتوژن این شرکت توسعه یافته است- ارتباط دارد. Karius می‌تواند بیش از ۱۰۰۰ بیماری عفونی (اعم از ویروسی، باکتریایی یا قارچی) را با تجزیه و تحلیل قطعات DNA در خون تشخیص دهد. این استارتاپ در تشخیص میکروب‌های جدید، قبل از آنکه به بیماری همه‌گیر تبدیل شوند، موثر است.

روش کار Karuis به این صورت است که ابتدا نمونه را با تجهیزات کاملاً خودکار پردازش می‌کند؛  سپس نمونه‌ها به ترتیب مرتب می‌شوند و داده‌ها با استفاده از خطوط بیوانفورماتیک شرکت مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرند. آزمایش Karius می‌تواند علل عفونت‌ها را با سرعت بیشتری نسبت به تست تشخیصی استاندارد تشخیص دهد. شکل بالا مراحل انجام این تست را نشان می‌دهد. استارتاپ Karius در طول ۳ دور سرمایه‌گذاری مجموع ۲۵۴ میلیون دلار بودجه جمع آوری کرده است. آخرین بودجه آنها در فوریه ۲۰۲۰ از دور سری B به دست آمده است.

۵- Geltor

Geltor یک استارتاپ طراحی زیستی است که پروتئین‌های با کیفیت بالا از جمله کلاژن می‌سازد. پروتئین‌های آن ۱۰۰% غیرحیوانی است که با استفاده از فرایند تخمیر پایدار کشت می‌شوند؛ به این صورت که تکنولوژی این استارتاپ میکروب‌ها را هدایت می‌کند تا متابولیسم خود را به جای تکثیر به سمت تولید پروتئین ببرند. این روش جایگزینی برای تولید پروتئین‌های حیوانی است و ضمن اینکه تولید زباله و مصرف منابع را کاهش می‌دهد،‌ از بازده بیشتری برخوردار است.

اولین محصولات Geltor یک کلاژن غیرحیوانی با عنوان “Collume” و یک کلاژن انسانی “HumaColl21” است که در بازار محصولات مراقبت پوست استفاده می‌شود. استارتاپ Geltor که در سال ۲۰۱۵ تاسیس و تاکنون موفق به جذب ۲۳ میلیون دلار سرمایه شده است.

۶- MycoTechnology

شرکت فناوری غذایی MycoTechnology، با استفاده از پلتفرم تخمیر قارچ خود بر حل بزرگترین چالش‌ها در صنعت مواد غذایی و آشامیدنی متمرکز شده است. این شرکت یک پلتفرم جدید برای فرآوری مواد غذایی ارگانیک ایجاد کرده است که مواد کشاورزی را به مواد کاربردی تبدیل می‌کند.

محصول اصلی این شرکت، ®ClearTaste، یک مسدود کننده طبیعی مزه تلخ است که از قارچ‌ها تهیه می‌شود، کاملا محلول در آب است و ۱۱ از ۲۶ گیرنده‌ی تلخی را بر روی زبان مسدود می‌کند. با تلخی کمتر، محصولات خوشبوتر می‌شوند که این امر در کاهش و حذف قند بسیار مهم است.

یکی از بزرگترین مشکلات پروتئین گیاهی، طعم آن است. پروتئین نخودفرنگی و پروتئین برنج هر دو دارای چالش‌های اساسی در مورد طعم و مزه هستند که ساخت یک محصول خوب از آن‌ها را تقریبا غیرممکن می‌کند. محصول دوم این شرکت، ®PureTaste، یک پروتئین کامل و با کیفیت گیاهی است که ترکیبی از پروتئین نخودفرنگی و برنج است که با قارچ شیتاکه (Shiitake) تخمیر می‌شود تا عطر و طعم و کیفیت آن را بهبود دهد. این پروتئین می‌تواند به عنوان ماده اولیه برای تهیه محصولات نهایی مورد استفاده قرار گیرد.

شرکت MycoTechnology در طول ۷ دور سرمایه‌گذاری مجموع ۸۲/۶ میلیون دلار بودجه جمع‌آوری کرده است. آخرین بودجه آن‌ها در تاریخ ۳۰ ژانویه ۲۰۱۹ از دور سری C به دست آمده است.

۷- Modern Meadow

برای تولید چرم، ابتدا باید گاو یا هر حیوان دیگری را پرورش دهید. گرچه واقعا به کل حیوان احتیاج دارید؛ زیرا تابحال تقریبا امکان رشد پوست برای چرم، بدون گوشت و استخوان و خون و روده وجود نداشته است. با وجود سابقه طولانی استفاده چرم در پوشاک، صنعت تولید چرم طبیعی یکی از آلاینده‌ترین فعالیت‌های کره زمین است. جایگزین‌های فعلی آن، مانند چرم مصنوعی هم بهتر نیستند و قابلیت بازیافت ندارند.

اما اکنون استارتاپ Modern Meadow که در سال ۲۰۱۱ تاسیس شده است، بدون نیاز به حیوانات و به روش زیستی می‌تواند چرم تولید کند. این استارتاپ به روش تخمیر مخمر چرم تولید می‌کند.

به این صورت که نوعی مخمر مهندسی‌شده را برای تولید کلاژن (پروتئین موجود در پوست که به چرم استحکام و انعطاف‌پذیری می‌دهد) رشد می‌دهد. پس از خالص‌سازی کلاژن، فشرده کردن به صورت ورقه‌ای و دباغی کردن، کلاژن رشدیافته به طور عمده تبدیل به چرم می‌شود.

به طور سنتی، ساختن چرم به معنای از بین بردن همه‌ی اجزای پوست (چربی، مو و غیره) به جز کلاژن آن است. اما Modern Meadow از زیست‌شناسی مصنوعی برای رشد چرم در آزمایشگاه استفاده می‌کند نه از دام. فرایند تولید چرم استارتاپ Modern Meadow بسیار مقیاس‌پذیر است و هیچکس تاکنون یک  سلول مخمر ایجاد نکرده است که بتواند به مقدار مورد نیاز خود، کلاژن تولید کند. این توانایی به Modern Meadow اجازه داده است تا هزینه‌های تولید خود را تا حدی کاهش دهد تا چرم آن‌ها با قیمت چرم سنتی برابر باشد.

استارتاپ Modern Meadow در طی ۶ دور مجموع ۵۳/۵ میلیون دلار بودجه جمع‌آوری کرده است. آخرین بودجه آن‌ها در سپتامبر ۲۰۱۹ از دور سری C جمع آوری شد.

۸- Athelas

استارتاپ Athelas که در دره سیلیکون مستقر است، در سال ۲۰۱۶ شروع به کار کرد. این استارتاپ در تلاش است یک پلتفرم تشخیص سریع خون و نظارت بر سیستم ایمنی بدن ایجاد کند که علاوه بر شرکت‌های دارویی می‌تواند در خانه توسط بیماران شیمی‌درمانی قابل استفاده باشد. بنابراین Athelas با استفاده از دستگاه آنالایزر قابل حمل خود و با گرفتن خون توسط سوزن از انگشت افراد توانسته است یک آزمایشگاه خانگی معمولی ایجاد کند.

فناوری دستگاه Athelas از یادگیری عمیق (deep learning) و بینش رایانه‌ای (computer vision) برای تحلیل تصاویر خون، به منظور شمارش سلول استفاده می‌کند.

طبق گزارش‌ها این دستگاه قادر به آزمایش آنفولانزا، عفونت‌های باکتریایی و برخی سرطان‌ها است و در حال حاضر غالباً برای نظارت بر شمارش گلبول‌های سفید برای شیمی‌درمانی استفاده می‌شود.

دستگاه آنالایزر خون Athelas در حدود ۶۰ ثانیه اطلاعات دقیقی در موارد زیر ارائه می‌دهد:

• نوتروفیل‌ها
• لنفوسیت‌ها
• پلاکت‌ها
• گلبول‌های سفید خون
• مورفولوژی
• فعالسازی سلول
•  

دستگاه Athelas هنوز توسط سازمان غذا و داروی آمریکا تائید نشده است و تحقیقات بالینی بیشتری برای اعتباربخشی به محصول لازم است. در حال حاضر Athelas این دستگاه را به بیماران سرطانی برای نظارت بر پیشرفت شیمی‌درمانی آن‌ها قرض داده است و در مورد مزایای این دستگاه با متخصصان مراقبت‌های بهداشتی، بیمارستان‌ها و شرکت‌های داروسازی در حال گفتگو است.

۹- Mosa Meat

استارتاپ Mosa Meat اولین “همبرگر رشدیافته آزمایشگاهی” در جهان را در سال ۲۰۱۳ معرفی کرد. در آن زمان ساخت این برگر، ۲۵۰,۰۰۰ یورو هزینه داشت و توسط سرگئی برین، هم‌بنیان‌گذار گوگل، تامین شد.

حالا استارتاپ Mosa Meat در تلاش است تا محصولات خود را تجاری کند و به تولید صنعتی برساند و قصد دارد که آن‌ها را در ۳-۲ سال آینده در سوپرمارکت‌ها عرضه کند. از آنجایی که یک فرد معمولی نمی‌تواند مبلغ ۲۵۰,۰۰۰ یورو را برای یک همبرگر بپردازد، این شرکت انتظار دارد که قیمت آن را به ۹ یورو برساند؛ که هنوز هم در مقایسه با گوشت سنتی قیمت نسبتا بالایی دارد.

دلیل تاسیس این استارتاپ، انگیزه‌ی بنیان‌گذار آن، پروفسور Mark Post، در یافتن روشی جدید برای تهیه گوشت واقعی برای تغذیه جمعیت در حال رشد، به روشی پایدار، سالم و دوستدار حیوانات بود. گوشت کشت داده شده در آزمایشگاه می‌تواند بحران غذایی آینده را حل کند و به حل مشکل تغییرات آب‌وهوا کمک کند. سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد تخمین زده است که تقاضا برای گوشت تا سال ۲۰۵۰ به مقدار ۷۰ درصد افزایش می‌یابد و روش‌های تولید فعلی پاسخگو نیست.

اگر می خواهیم به خوردن گوشت ادامه دهیم، به یک روش تولید کارآمدتر نیاز داریم. علاوه بر این، تولید سنتی گوشت با آزاد کردن گاز گلخانه‌ای متان به طور قابل توجهی در گرم شدن کره زمین نقش دارند. در حالی که پیش‌بینی می‌شود که گوشت کشت شده در آزمایشگاه، به میزان ۹۶ درصد انتشار گاز گلخانه‌ای را کاهش می‌دهد.

علاوه بر کاهش آلودگی، گوشت آزمایشگاهی میزان استفاده از زمین برای تولید گوشت را کاهش می‌دهد و می‌تواند سالم‌تر باشد؛ زیرا در تولید آن نیازی به استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها نیست. همچنین بدون آسیب رساندن به حیوانات ساخته می‌شود و تنها برای رشد به یک بافت‌برداری کوچک از حیوان لازم است.

استارتاپ هلندی Mosa Meat که در سال ۲۰۱۶ تاسیس شد، در دور سرمایه‌گذاری A مبلغ ۷/۵ میلیون یورو جذب کرده است تا  اولین محصول گوشت آزمایشگاهی خود را در سال ۲۰۲۱ به بازار عرضه کند.